На Дубровенщине возрождают самодеятельные духовые оркестры

Многія старажылы нашага горада яшчэ не забыліся, як урачыста праходзілі тут першамайскія і кастрычніцкія дэманстрацыі ў 70-80 гады. Асобую ўрачыстасць і ўзнёсласць ім надавала музыка духавых аркестраў, якія суправаджалі некаторыя святочныя калоны, а гучныя маршы і вальсы напаўнялі ўсю ваколіцу.

Здалёку гучанне духавых аркестраў, нібы магніт прыцягвала да іх людзей розных пакаленняў, уплывала на іх настрой і пачуцці, дарыла радасць і душэўную цеплыню, стварала адпаведную атмасферу праходзячай падзеі. Як правіла, на духавых інструментах ігралі людзі, улюблёныя ў музыку, сярод іх было шмат музыкантаў-самавучак, хаця нямала было і прафесіянальных музыкантаў…

З успамінаў А.Ф.Дзікаравай,
жыхаркі аграгарадка Асінторф:

—Мая памяць па сённяшні дзень захоўвае асобныя моманты дзяцінства, сярод якіх і тыя, калі разам з бацькамі прымала ўдзел у святочных мерапрыемствах у нашым гарадскім пасёлку. З самага ранку ў пасёлку іграў духавы аркестр. У яго рэпертуары былі ваенныя маршы, вальсы, полькі, мазуркі. Музыка натхняла, клікала на вуліцу. Людзі выходзілі, віншавалі адзін другога, жартавалі, спяшылі на плошчу каля клуба, дзе праходзіў мітынг. Пасля мітынгу былі танцы пад духавы аркестр…

Наш духавы аркестр быў створаны на базе торфапрадпрыемства ў пачатку 60-х гадоў. Ігралі на інструментах работнікі торфапрадпрыемства: А.Я.Літвінаў, І.І.Чэрнік, В.У.Іваноў, А.В.Дзенісенка, В.Ф.Тушынскі, У.І.Забелін, В.А.Заеў, А.Л.Клейман. Духавыя інструменты захоўваліся ў сельскім Доме культуры на першым паверсе ў асобным пакоі. Потым, калі Дом культуры быў прызнаны аварыйным, яны былі перанесены ў кантору торфапрадпрыемства. Потым калектыў музыкантаў па аб’ектыўных прычынах скончыў сваё існаванне ў сярэдзіне 90-х гадоў: хтосьці па стану здароўя не змог іграць, хтосьці памяняў месца жыхарства… Але памяць аб ім жыве.

З успамінаў А.Я.Гаўруцікава,
камсамольскага актывіста-культработніка ў вёсцы Зарубы ў 60-х гады:

—У другой палове 60-х гадоў у саўгасе “Зарубы” быў духавы аркестр, якім кіраваў мясцовы музыкант Ягор Кандыба. Духавы аркестр адкрываў любое культурна-масавае мерапрыемства ў клубе: выконваў гімны СССР і БССР, з яго суправаджэннем праходзілі ўсе масавыя забаўляльныя мерапрыемствы. З духавым аркестрам праводзілі ў апошні шлях нябожчыкаў. Нягледзячы на тое, што ў яго калектыве былі музыканты-самавучкі, іграў ён зладжана.

Галіна Шатраўка,
пенсіянерка, у мінулым старшыня прафкама Дубровенскага міжкалгасбуда:

— У 70-80-ыя гады ў нас быў свой духавы аркестр. Кіраваў ім Віктар Іванавіч Мяргур’еў, які працаваў у нас. Яшчэ добра іграў на духавых інструментах наш работнік Уладзімір Захарэнка. В.І.Мяргур’еў заахвочваў да ігры старэйшых школьнікаў, якія вучыліся ў мясцовай музычнай школе па класу духавых інструментаў. Нашых музыкантаў запрашалі ў іншыя раёны на святочныя даты. Ігралі хлопцы добра, з натхненнем. На жаль, у канцы 80-х гадоў калектыў распаўся.

Анастасія Красоўская,
культработнік, кіраўнік народнага фальклорнага калектыву “Кудзеліца”:

—Я ў сферы культуры Дубровенскага раёна ўжо адпрацавала 45 гадоў. Памятаю, што ў 1969 годзе, калі я прыехала сюды, на базе раённага Дома культуры быў створаны калектыў музыкантаў, якія ігралі на духавых інструментах. Кіраваў ім дырэктар РДК Фёдар Ціханавіч Кароткін. У свой час у музычнай школе адкрыўся клас духавых інструментаў, вялікі ўклад у падрыхтоўку музыкантаў зрабіў Уладзімір Ягоравіч Свішчоў.

У маім дамашнім архіве захоўваецца фотаздымак, на якім адлюстраваны члены нашага духавога аркестра ў сярэдзіне 70-х гадоў у час правядзення дзен культуры Віцебскай вобласці на Дубровеншчыне.

На першым плане Ф.Ц.Кароткін і У.Я.Свішчоў (крайні справа), выпускнік нашай музычнай школы Аляксандр Вычаў (другі злева), які зараз жыве ў Дуброўна. У розныя гады на духавых інструментах РДК Ігралі Анатоль Бузікаў, Генадзь Маладцоў, Сяргей Адзіночкін, Аляксандр Саўчанка, Сяргей Гарбачоў.

Нашы музыканты былі запатрабаваны не толькі на культурных мерапрыемствах. Іх музыка суправаджала дубровенцаў у шчаслівыя дні і ў хвіліны смутку. У канцы 90-х гадоў дзейнасць аркестра пачала затухаць. У.Я.Свішчоў да апошняга свайго дня “трымаў” гэты калектыў, аднак пасля яго заўчаснай смерці аркестр перастаў існаваць.

Генадзь Пугачоў,
дырэктар Дубровенскай дзіцячай школы мастацтваў:

—Духавая музыка — гэта на дзіва магутнае мастацтва, якое надзелена асобай незвычайнай эмацыянальнай сілай уздзеяння на чалавека. Яна дапамагае глыбей пранікаць у думкі і пачуцці людзей, а сам духавы аркестр валодае вялікімі выразнымі здольнасцямі, надзелены разнастайнасцю і багаццем тэмбравага гучання. Сучаснае тысячаватнае гукавое абсталяванне не заменіць усё ж магутнае гучанне зводнага духавога аркестра.

Нямала падрыхтаваў музыкантаў-духавікоў у нашай музычнай школе педагог Уладзімір Ягоравіч Свішчоў, які і сам быў таленавітым музыкантам, валодаў многімі інструментамі. Для некаторых яго вучняў гэтыя навыкі сталі прафесіяй, для большасці — любімым захапленнем. Пасля ўходу У.Я.Свішчова ў музычнай школе перастаў існаваць клас духавыя інструменты.

Зараз пастаўлена задача адрадзіць гэты від мастацтва ў раёне: стварыць свой духавы аркестр. Аддзел ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі райвыканкама знайшоў сродкі і набыў пэўную колькасць духавых інструментаў (2 карнеты, 2 трубы, альт-тэнар, 2 тубы і ўдарныя інструменты (барабан, талеркі). Знойдзены спецыяліст, які будзе абучаць музыкантаў (пажадана з ліку тых, хто у свой час закончыў музычную школу, ведае нотную грамату і г.д.).

З цягам часу мы правядзём набор у клас духавыя інструменты. Але вынікі сваёй работы ўбачым няскора (часу на абучэнне спатрэбіцца мінімум 3-4 гады).

Хачу праз газету звярнуцца да былых вучняў У.Я.Свішчова: адгукніцеся, збірайцеся ў наш аркестр, працягвайце справу свайго настаўніка. Не сумняваюся, што такіх людзей жыве ў раёне нямала. Мы будзем рады ўсім, хто прыйдзе да нас. Будзе вырашана пытанне і з матэрыяльным заахвочваннем удзельнікаў аркестра.

Яшчэ на адзін нюанс хацеў бы звярнуць увагу. Вось ужо больш за 20 гадоў у Дуброўна праводзіцца фестываль “Дняпроўскія галасы ў Дуброўне”, які мае статус міжнароднага. Кожны раз у нас шэсце творчых калектываў узначальвае духавы аркестр, запрошаны з Оршы або з Віцебска.

Як бачым, у мінулым, наш край славіўся музыкантамі-духавікамі. Наступіў час адрадзіць гэты від мастацтва.

Таму я вельмі спадзяюся, што на сёлетнім фестывалі “Дняпроўскія галасы ў Дуброўне”, святочную калону павядуць па вуліцы Камсамольскай дубровенскія музыканты-духавікі.

Вы толькі адгукніцеся! Мае кантактныя тэлефоны: 4-22-47, 590-04-97 (МТС).

Падрыхтавала Лідзія ЧАПЯЛОВА.